Kımız, eski Türklerin ulusal içkisidir. Kısrak sütünden yapılır. Kımız besin olarak da, içecek olarak da Türk’e atadan kalmış bir ilaçtır.

Kımızın kullanımı hakkındaki bilgiler çok eskilere, Hun Türklerine değin dayanır. Tarihi kayıtlara göre Asya Hun Devleti çağında Türkler kımız içerlerdi. Yine tarih kayıtları, Avrupa Hunları ile Gök Türklerin de kımız ürettiklerini belirtmektedir. Eski Yunanlı tarihçi Herodot, İskitlerin kısrak sütünden çok lezzetli bir içki yaptığını belirtir. Rus tarihçileri de, Rusların Kıpçak Türklerine gönderdikleri elçilerin resmi içki olan Kımız ile ağırlandıklarını yazarlar. Moğollar tarafından da benimsenmiştir. Kımız Doğu Türklerince öyle sevilmektedir ki “Kımızı kim içmez” sözü Kazak Türkleri arasında en yaygın terimlerden biridir. Kazak Türklerinde kımız, avıl (köy, oba) tarafından ortaklaşa yapılır, ortaklaşa kullanılır. Kımız için kimse kimseden para almaz. Kımız yaz aylarında bolca bulunur, kış aylarında ise pek bulunmaz.

Kımız Nasıl Yapılır?

Kımız kısrak sütünden, kendine özgü bir maya ile ekşitilir. Ekşitme sonucunda kısrak sütü az-çok köpüklü, mayhoş lezzetli, güzel kokulu, keyif verici bir içki biçimini alır. Ak Kımız ve Kara Kımız diye iki çeşittir. Ak kımız; mandalina, portakal gibi yemişlerden daha az alkol içerir. Ak kımız bir kaç ay kadar bekletildiğinde alkol oranı artar ve kara kımız denilen alkollü ve lezzetli bir içki durumunu alır. Kımızın mayasını yapmak çok karışık ve güç bir iştir. Kımızın özelliği, mayasından ileri gelir. Bozkır halkı olan Kırgız Türkleri ile Başkurt Türkleri, en iyi maya olarak eski kımızı kullanır. Güzün mayalı kımız, ağzı iyice kapatılmış bir şişe içinde saklanır. Yazın kımız çalma zamanı gelince, bu mayaya aynı oranda taze kısrak sütü katılır ve ılık bir yerde 24 saat bekletilir. İkinci gün buna iki misli daha taze süt katılır. Normal olarak bundan üç veya dört gün sonra bakteriler üremeğe başlar.

Kımızın Faydaları

-Kanda trigliseritler ve kolesterol düşürür, böylece ateroskleroz ve buna bağlı kalp hastalıkları, kalp krizi ve akut inme riski azalır.
-Bağışıklık sistemini güçlendirir.
-Kansere karşı koruma sağlar.
-Beyin, retina, sperm, cilt hücreleri güçlenir.
-Diyabet için faydalıdır.
-Kanı inceltir ve akışını kolaylaştırır, kan pıhtılaşmasını önler.
-Romatizmal hastalıklara karşı koruma sağlar.
-Beyin ve sinir sisteminin sağlıklı şekilde çalışmasında etkileri vardır.
-Depresyon tedavisini destekler.
-Bunama ve Alzheimer hastalığı riskinin azaltmasına yardımcı olur.
-Ruh hali, yoğunlaşma, bellek, dikkat ve davranış bozukluklarına karşı destek sağlar.
-Saldırganlık azaltmaya ve sakinleştirmeye yardımcı olur.
-Mizaç, tepkisellik ve kişilik üzerinde olumlu etkisi vardır.
-Kımız içen kişilerde gözde yaşa bağlı olarak gelişen sarı nokta hasarları riskini önlenebilmektedir.
-Kımız’ın antienflamatuar etkisi vardır. Ayrıca kas-iskelet sistemi ve bağışıklık sistemi üzerinde faydalı etkileri bulunmaktadır.
-Kımız, kemik ve eklem sağlığında etkili ve yararlıdır.
-Kemiklerde kalsiyum toplanmasına destek olarak güçlenmelerini sağlar.
-Eklem iltihabı ve kıkırdağa zarar veren enzim aktivitesini azaltır.
-Eklemlerde hassasiyet ve sabah sertliğini azaltır.
-Romatoid artritli hastada ilaç ihtiyacını azaltır.
-Kımız özellikle kalp ve damar hastalıkları açısından yararlıdır.
-Kımız tüketenlerde koroner kalp hastalığına bağlı ölümlere daha az rastlanır.
-Kalp damar hastalığı riski olanların ya da bu hastalığa yakalanmış olanların kalp sağlığını korumaya yardımcı olur.
-Damar sertliği oluşumunu yavaşlatır.
-Trigliseritlerin kan düzeyini düşürür.
-Kalp hastalıklarında “kötü kolesterol”ün (LDL) düşürülüp, “iyi kolesterol”ün (HDL) artırır.
-Kalp krizi sonrası felç, ikinci bir kalp krizi ya da ölüm riskini azaltır.


bilinmeyenturktarihi.com