Kırşehir Prof. Dr. İlhan Kılıçözlü Fen Lisesi öğrencileri, portakal, mandalina, greyfurt gibi turunçgillerin kabuğunun iç kısmında bulunan beyaz liflerle ürettikleri organik tabakların bu alanda plastik kullanımını en aza indirmesi bekleniyor.

Hazırladıkları projeyle Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırmalar Kurumu (TÜBİTAK) tarafından 47'ncisi düzenlenen "Ortaöğretim Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması"nın Kayseri bölge finaline katılmaya hak kazanan öğrenciler, organik tabakların hem sağlıklı yaşam bilinci hem de ekonomiye de katkı sağlayacağına inanıyor.

Okulun 12'nci sınıf öğrencisi Saniye Kübra Gökkaya, günlük hayatta bardak, tabak, kaşık başta olmak üzere ciddi anlamda plastik kullanımı olduğunu, yapılan araştırmalarda bunun insan sağlığına ciddi zararları olduğunun belirlendiğini söyledi.  Plastik kullanımını en aza indirebilmek ve insanlara sağlıklı bir yaşam ortamı hazırlayabilmek için organik tabak ve bardak üretmeye çalıştıklarını belirten Gökkaya, özellikle kışın bol miktarda tüketilen portakal, mandalina, greyfurt gibi turunçgillerin kabuğunun iç kısmında bulunan beyaz lifleri el yordamıyla ayırdıklarını ve yoğurarak hamur haline getirdiklerini ifade etti. Daha sonra bu liflere yine el yordamıyla farklı derinliklerde tabak şekli verdiklerini anlatan Gökkaya, şunları kaydetti:

"Liflerden oluşan hamur yumuşak bir malzeme olduğu için çok kolay şekil alabiliyor. Tabak haline getirdiğimiz lifleri bir süre kurumaya bıraktık. Daha sonra üzerini su geçirmemesi için reçineyle kapladık. Tamamen organik, sağlıklı ürünler elde etmiş olduk. Yıkanması durumunda herhangi bir şekilde bozulma veya kırılma söz konusu olmuyor. Aslında tek seferlik kullanılan plastik tabakların yerini alması için tasarlamıştık ama ürettiğimiz tabakların birden fazla kullanılabildiğini gördük. Oldukça dayanıklı ve sağlam mutfak malzemesi haline geldi. İstenmesi durumunda liflere bardak şekli de verilerek bardak da yapılabilir." Tabakları yaparken aynı zamanda atık olarak kullanılan liflerin ekonomiye kazandırılmasını da amaçladıklarını belirten Gökkaya, meyve suyu endüstrisi ile çalışılması durumunda tonlarcası atık olarak çöpe giden meyve liflerinin sağlıklı yaşama katkı sağlayabileceği gibi ekonomik değer de katacağını vurguladı.

 Plastik kaplarda BPA riski

Proje ortağı öğrencilerden Saliha Nur Yavuz da maliyeti düşük plastik kapların çok yaygın kullanıldığını ancak bunların özellikle kanser, obezite, astım, troit fonksiyonlarının azalması gibi sağlık sorunlarına neden olan BPA maddesi içerdiğini aktardı.  Ürettikleri organik tabaklarda herhangi bir katkı maddesi yer almadığı için böyle bir sorun bulunmadığını ve yüzde 100 sağlıklı ürün olduğunu vurgulayan Yavuz, şunları kaydetti: "Plastik tabaklardaki BPA maddesinin en önemli özelliği suda çözülmesidir. Günlük hayatta kullandığımız plastik kaplarla bu madde direk olarak vücudumuza geçiyor. Günde bir insan ortalama iki kere fast food tüketip plastik bardak veya tabak kullanması durumunda vücuda 113 mili gram kadar BPA maddesi depolanıyor. Boşaltım yoluyla 105 miligramını atabiliyoruz. 8 miligramı vücutta kalıyor. Bu da yılda 300 grama tekabül ediyor. Bilim adamları tarafından yapılan araştırmalara göre bu maddeler kanser, obezite astım, troit fonksiyonlarının azalması gibi sağlık sorunlarına neden oluyor. Anne karnındaki bebeklerde boşaltım sistemi çalışmadığı için vücuda giren BPA maddesinin tamamı depolanıyor. Bunun da çocuklarda davranış ve büyüme problemlerine neden olduğunu biliniyor."